ترمیم دندان

بدون شک هر فردی در طول دوران زندگی دست کم یک بار به ترمیم دندان نیاز پیدا می کند. ترمیم یا پر کردن دندان نام فرآیندی است که به واسطه ی آن بخش های خراب و یا پوسیده دندان تخلیه می شوند و دندان با مواد همرنگ و یا غیر همرنگ پر می گردد.

در این نوشته از ترمیم دندان و روش های آن بیشتر خواهیم گفت.

 

معرفی انواع روش های ترمیم دندان

پوسیدگی دندان یک امر بدیهی و غیر قابل اجتناب در طول دوران زندگی است. حتی اگر فرد بهداشت دهان و دندان را کاملا رعایت نماید خطر پوسیدگی دندان باز هم غیر قابل اجتناب خواهد بود.

زمانی که دندان شما پوسیده می شود چاره ای باقی نمی ماند جز اینکه قسمت های پوسیده از دندان جدا گردند. در غیر اینصورت پوسیدگی شدت پیدا خواهد کرد و سراسر دندان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

از این رو دندانپزشک وظیفه دارد تا بخش های عفونی و یا پوسیده دندان را جدا نماید و برای پر کردن از مواد ترمیمی استفاده کند.

گفتنی است که کامپوزیت سفید رنگ و آمالگام نقره ای از جمله متریالی هستند که برای ترمیم دندان مورد استفاده قرار می گیرند.

همچنین روش های مختلفی برای پر نمودن دندان وجود دارند که پزشک بر اساس تشخیص از این روش ها استفاده می نماید. با کمک این روش های درمانی افراد می توانند اصلاح طرح لبخند زیباتری داشته باشند.

 

چه زمانی باید برای ترمیم دندان مراجعه نمود؟

ترمیم دندان یک فرآیند ضروری است. دلیل آن است که دندان ها پیش از تخریبِ وسیع و همچنین پیش از نیاز به ترمیم ریشه پوسیده می شوند. این پوسیدگی ها باید در مراحل اولیه درمان شوند. درمان پوسیدگی در مراحل اولیه به سود بیمار می باشد چرا که هم دندان وی حفظ می شود و هم این عمل بر روی هزینه ها تاثیر به سزایی می گذارد.

از این رو لازم است تا افراد دست کم سالی یک مرتبه به مرکز دندانپزشکی دکتر کابلی مراجعه نموده و در رابطه با این امر مهم چکاپ شوند.

 

 

چند روش معاینه برای ترمیم دندان پوسیده وجود دارد؟

روش اول: معاینه ظاهری

زمانی که شما به کلینیک دندانپزشکی مراجعه می کنید پزشک ابتدا دندان های شما را می بیند یا اصطلاحا آنها را معاینه می کند. در این معاینه وی تغییر رنگ در دندان ها، شکستگی های جزئی و کلی و… را بررسی می کند.

گفتنی است که پزشک از یک وسیله نوک تیز با عنوان Operative Explorer   استفاده می کند. آن را بر روی دندان ها فشار می دهد. مینای سالم دندان نسبت به این وسیله ی نوک تیز از خود مقاومت نشان می دهد. اما اگر مینای دندان پوسیده باشد هیچگونه تحملی در برابر این وسیله نوک تیز نخواهد داشت.

 

روش دوم: تشخیص پوسیدگی با استفاده از رنگ

نوعی رنگ خوراکی وجود دارد که ابزار کار دندانپزشکان می باشد. دندانپزشک این رنگ را بر روی دندان ها می ریزد. اگر دندان شما پوسیده باشد این رنگ بر روی پوسیدگی می چسبد.

 

روش سوم: عکس برداری با اشعه x

این روش بهترین و مطمئن ترین روش ممکن برای تشخیص پوسیدگی دندان است. با کمک عکس رادیوگرافی می توان پوسیدگی هایی که بر روی مینا و عاج و همچنین کناره دندان وجود دارند را تشخیص داد. همچنین عفونت ریشه و کیست ها و… نیز تنها با روش رادیوگرافی قابل تشخیص و درمان می باشند. ناگفته نماند که این روش در کنار مزایا، معایبی را نیز به همراه دارد.

 

روش چهارم: استفاده از Fluorescence لیزر

با کمک این روش معمولا تغییرات ناشی از پوسیدگی دندان را مشاهده و بررسی می کنند. حفره ها و شکاف های موجود در سطوح بالایی دندان ها با کمک این روش قابل چکاپ هستند.

 

بنابر کدام دلایل نیاز است تا دندان را ترمیم نمود؟

• شکستگی و یا ایجاد ترک بر روی دندان
• فرسودگی و پوسیدگی بر اثر دندان قروچه
• استفاده از دندان ها برای باز کردن وسایل

 

 

لزوم ترمیم دندان شیری

ترمیم دندان شیری از جمله خدماتی است که در کلینیک دندانپزشکی کودکان به انجام می رسد. البته لزوم و اهمیت این مسئله به اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در حوزه وسیع نیازمند می باشد. دلیل آن است که بسیاری از والدین تصور می کنند که دندان شیری فرزندشان دندان دائمی نیست و به همین دلیل به مراقبت نیازی ندارد. اغلب آنها تصور می کنند که دندان شیری پس از گذشت مدتی لق خواهد شد. به همین دلیل هزینه کردن برای چنین دندانی عاقلانه نیست. غافل از اینکه مراقبت از دندان شیری نقش زیادی بر سلامت دندان های دائمی در آینده خواهد داشت. با این تفاسیر مشخص است که ترمیم دندان های شیری امری واجب و ضروری می باشد و لازم است تا والدین به مسائل مرتبط با آن توجه نمایند.

 

کشیدن دندان های شیری

شاید والدین تصور کنند که با کشیدن دندان شیری می توانند مشکلات مربوط به پوسیدگی را تا حد زیادی رفع نمایند. این در حالی است که حضور دندان های شیری می تواند فضای مناسبی را برای رشد دندان های دائمی در دهان ایجاد نماید. لذا عدم حضور دندان های شیری، این فاصله را از بین خواهد برد و دندان های دائمی دیگر در محل مناسب خودشان رشد نخواهند کرد. این موضوع مشکلات جدی را در آینده در پی خواهد داشت. کما اینکه کشیدن دندان شیری می تواند نیاز به ارتودنسی را در آینده ضروری گرداند. با این تفاسیر باید گفت که دندان های شیری نقش بسیار مهمی را در ایجاد مسیر مناسب برای رشد دندان های دائمی دارند. عدم حضور آنها در دهان در آینده مشکلات زیادی را به بار خواهد آورد و همچنین هزینه ی گزافی را بر روی دست فرد باقی خواهد گذاشت. لذا ترمیم دندان شیری لازم و ضروری است و به هیچ عنوان نباید نسبت به آن غافل شد.

 

جای عکس

 

انواع روش های ترمیم

• ترمیم دندان به شیوه مستقیم: در این روش ابتدا پوسیدگی از روی دندان برداشته می شود و دندان برای ترمیم آماده می گردد. گفتنی است که دندانپزشک از روش های مختلف و بعضا متفاوتی برای پر کردن و ترمیم دندان های پوسیده استفاده می کند. گلاس و رزین آینومر از جمله روش هایی هستند که برای ترمیم دندان های نزدیک به ریشه مورد استفاده قرار می گیرند.

 

• روش ترمیم دندان به شیوه غیر مستقیم: در این روش ابتدا دندان تراش داده می شود و سپس پوسیدگی خارج می گردد. بعد از آن قالبی از دندان تهیه می شود. سپس پزشک درخواست ماده ترمیمی می کند. این ماده در لابراتوار ساخته می شود و در خلال جلسات درمانی در دهان بیمار قرار می گیرد و پزشک با در نظر گرفتن ملاحظاتی آن را به دندان بیمار می چسباند. گفتنی است که گاهی این مواد ترمیمی در تاج دندان قرار می گیرند و وجود آنها در تاج سبب می شود تا بیمار فشار جویدن را تحمل نماید.

 

فرآیندهای مربوط به ترمیم دندان

پرکردن دندان فرآیند مربوط به خودش را دارا می باشد. از این رو پزشک در مرحله ی اول قسمت های آسیب دیده یا اصطلاحا خراب شده را تراش می دهد. وی با انجام این کار دندان را آماده سازی می کند. بعد از برداشتن ناحیه پوسیده دندانپزشک قسمت های مورد نظر را جرم گیری می کند. این فرآیند به منظور پاکسازی دندان از ذرات و باکتری ها به انجام می رسد.

به منظور ترمیم دندان با کامپوزیت، ابتدا ناحیه مورد نظر می بایست ایزوله گردد. ایزوله کردن سبب می شود تا آن ناحیه از وجود هر گونه رطوبت عاری گردد و درمان باندینگ با اختلال مواجه نگردد.

ناگفته نماند که در درمان باندینگ، دندانپزشک ابتدا چسب و ماده کامپوزیت را روی دندان قرار داده و سپس نور مخصوصی را بر روی آن تابش می دهد. این نوع روش درمانی مزایا و البته زیبایی خاص خودش را دارا می باشد.

 

چند نوع ماده برای ترمیم دندان وجود دارد؟

• آمالگام: ترمیم با آمالگام از جمله قدیمی ترین و سنتی ترین روش هایی است که با استفاده از آن می توان دندان های پوسیده را بهبود بخشید. رنگ این مواد نقره ای است. از این رو استفاده از آن به سادگی قابل تشخیص می باشد. نقره، جیوه و قلع از جمله متریالی هستند که آمالگام با استفاده از آنها تولید می شود.

لازم به ذکر است که جیوه مورد استفاده در آمالگام سمی است و به همین دلیل پزشکان به استفاده از آن توصیه نمی کنند. در سوی دیگر این متریال از جمله ارزان ترین و مقاوم ترین متریالی است که هنوز طرفداران خاص خودش را دارد و افراد ترجیح می دهند تا برای پر کردن دندان از آن استفاده نمایند.

 

• کامپوزیت: کامپوزیت، دیگر متریالی است که برای پر نمودن دندان مورد استفاده قرار می گیرد. رنگ این ماده سفید است و به همین دلیل بیشترین شباهت را به رنگ طبیعی دندان دارد. از این رو استفاده کردن از آن باعث می شود تا ظاهر طبیعی دندان تا حد زیادی حفظ گردد. گفتنی است که بر خلاف آمالگام، برای استفاده از کامپوزیت نیاز نیست تا بخش سالم دندان تراش داده شود. همچنین کامپوزیت بر خلاف آمالگام به مرور زمان دچار تغییر رنگ نخواهد شد. از این رو این ماده انتخاب مناسبی برای پوسیدگی های کوچک خواهد بود.

برای ترمیم پوسیدگی های بزرگ نمی توان از کامپوزیت استفاده کرد. چرا که هم هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت بالا است و هم کامپوزیت از مقاومت آمالگام برخوردار نمی باشد. با این تفاسیر بهتر است تا برای پر کردن دندان های جلو که قابل رویت هستند از کامپوزیت و برای پر کردن دندان های عقب دهان از آمالگام استفاده نمود.

 

 

پر کردن دندان با آمالگام چند مرحله دارد؟

• در مرحله ی اول لازم است تا قسمت های پوسیده دندان تراش داده شوند.
• در مرحله ی بعد دندانپزشک ترکیب آمالگام را آماده می سازد.
• این ماده بر روی دندان قرار داده می شود. سپس پزشک متخصص به آن شکل می دهد و ظاهر آن را به دندان شبیه می کند.
• در مرحله آخر مدت زمان کمی لازم است تا مواد ترمیمی بر روی دندان خشک شوند. گفتنی است که آمالگام به سرعت بر روی دندان خشک می شود.

 

مراحل ترمیم دندان با کامپوزیت

• ابتدا لازم است تا دندان ایزوله شود. سپس پزشک باید نسبت به عدم وجود بزاق و رطوبت بر روی دندان مطمئن گردد.
• در مرحله ی بعدی پزشک با استفاده از یک وسیله قسمت های پوسیده را بر می دارد.
• سپس رزین کامپوزیت در فضای خالی شده بر روی دندان قرار می گیرد. این ماده باید به صورت لایه لایه در فضا قرار داده شود. این فرآیند تا زمانی که دندان پر گردد ادامه پیدا خواهد کرد.
• بعد از آن رزین کامپوزیت شکل دهی می شود تا کاملا به فرم دندان درآید.
• در مرحله ی چهارم پزشک نور مخصوصی را بر روی دندان تابش می دهد. این نور آبی رنگ مواد کامپوزیت را محکم می کند.

ناگفته نماند که برای ترمیم دندان با کامپوزیت نیاز است تا بیمار به مدت طولانی تری بر روی یونیت دندانپزشکی بنشیند.

 

مزایای استفاده از کامپوزیت

• پر کردن دندان با کامپوزیت باعث می شود تا دندان بیمار به مقدار کمتری تراشیده شود.
• کامپوزیت پیوند قوی تری با دندان خواهد داشت. از این رو در هنگام جویدن فشار کمتری به دندان وارد خواهد آمد.
• کامپوزیت دندان را در برابر سرما و گرما عایق سازی می کند.

 

مزایای استفاده از آمالگام

• آمالگام از استحکام قابل قبولی برخوردار می باشد. استفاده کردن از این ماده برای ترمیم دندان های عقبی توصیه می شود. چرا که جویدن با نیروی دندان های عقبی انجام می گردد و به همین دلیل این دندان ها بیشتر از سایر دندان ها در معرض فشار قرار دارند.
• آمالگام نسبت به کامپوزیت از قیمت ارزان تری برخوردار می باشد.
• مدت زمان ترمیم دندان با آمالگام به مراتب کمتر از مدت زمان ترمیم دندان با کامپوزیت می باشد.
• ترمیم دندان با آمالگام آسان تر از ترمیم دندان با کامپوزیت است.
• دوام آمالگام از دوام کامپوزیت بیشتر است.
• برای ترمیم با آمالگام نیازی به ایزوله کردن و یا خشک کردن دندان وجود ندارد.

  

جمع بندی

• پر کردن دندان یک فرآیندی ترمیمی است. در این فرآیند بخش های خراب و یا پوسیده دندان تخلیه می شوند و دندان با آمالگام و یا کامپوزیت پر می گردد.
• برای ترمیم دندان با کامپوزیت نیاز نیست تا دندان بیمار به مقدار زیاد تراشیده شود.
• آمالگام نسبت به کامپوزیت ارزان تر است.
• آمالگام نسبت به کامپوزیت استحکام بیشتری دارد.
• برای چکاپ و ترمیم دندان می توانید به مرکز دندانپزشکی دکتر کابلی مراجعه نمایید.